G’O’ZA O’SIMLIGINING XALQ XO’JALIGIDAGI AHAMIYATI, BOTANIK TAVSIFI HAMDA ULARDAN FOYDALANILISHI BO’YICHA TADQIQOTLAR TAHLILI

Authors

  • Normurodov Shaxzod Sharof o’g’li Author
  • Narzqulov Dilshod Rajabboyevich Author

Keywords:

Kalit so’zlar: G’o’za, turkum, tur, yovvoyi, yarim yovvoyi, duragay, biologik, morfologik.

Abstract

Annotatsiya.  Ushbu  maqolada  g’o’zani  tur  turkumlari  foydalanish  bo’yicha 
tatqiqotlar tahlili, tarqalishi, botanik tavsifi, biologik xususiyati, xo’jalik ahamyati, 
yetishtirish  texnologiyasi  bo’yicha  ma‘lumotlar  keltirilgan.  Shuningdek,  maqolada 
soha olimlari Gossypium turkumi turlari va nav namunalaridan genetika va seleksion 
tadqiqotlarda foydalanish bo’yicha adabiyotlar tahlili o’rin olgan.  

References

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. Абдуллаев А.А. Значение генофонда хлопчатника // Вестн. аграр. науки Уз-

на. - Ташкент, 2003. - № 2 (12). - С. 52-56.

2. Абдуллаев А.А., Дариев А.С., Омельченко М.В., Клят В.П., Ризаева С.М.,

Сайдалиев Х., Амантурдиев А.Б., Халикова М.Б. Атлас рода Gossypium L.

Ташкент: Фан, 2010.- 264 с.

3. Абдуллаев А.A., Ризаева С.М., Эрназарова З.А., Клят В.П., Курязов З.Б.,

Арсланов Д.М. Генофонд хлопчатника- основа для создания перспективных

сортов // Совр. сост. сел. и сем-ва хл-ка, пробл. и пути их решения: Мат. межд.

науч.-практ. конф. - Ташкент, 2007. - С. 23-25.

4. Абдуллаев Ал.А., Курязов З.Б., Эгамбердиев Ш., Абдурахманов И.Ю.,

Абдуллаев А.А. Вывление ДНК маркеров признака длины волокна

хлопчатника видов G.barbadense L. и G.hirsutum L.// Узбекский

биологический журнал.-Ташкент. 2010. -№5. - С. 41-45.

5. Ахмедов Х., Азимов А.А., Рахимова З.М. Межгеномные гибриды в генетико-

селекционных исследованиях хлопчатника на комплексную устойчивость к

вилтовым заболеваниям и колющесосущим вредителям Ўз. Рес.генетик ва

селекц. жамияти 6-съезди тўп.Тошкент, 1992. С. 111.

6. Бабамуратов Х. Наследование некоторых морфологических и хозяйственных

признаков трехгеномных гибридов хлопчатника // В кн.: Вопр. ген., сел. и сем-

ва хл-ка и люцерны. - Ташкент, 1976. - Вып. 13. - С. 14- 18.

7. Канаш С.С. Межвидовая гибридизация в пределах разнохромосомных видов

хлопчатника // Ташкент, Саогиз. 1932. - 56 с.

8. Канаш С.С. Межвидовая гибридизация в пределах разнохромосомных видов

хлопчатника // В сб.: Краткое содержание и направление исследовательских

работ ЦСС СоюзНИХИ. - Ташкент, 1936. - С. 42-47.

9. Кульбаева Г., Шаропова Р. Формообразовательный процесс в потомстве

полигеномного гибрида // Хлопководство. - Москва: Колос, 1982. - № 12. - С.

36.

10. Мауер Ф.М. Первые амфидиплоиды и другие полиплоидные межвидовые

гибриды у Gossypium L. Советский хлопок. 1938. № 2. С. 46-53.

11. Мауер Ф.М. Происхождение и систематика хлопчатника // В. кн.:

Хлопчатник. - Ташкент: АН УзССР, 1954. - Т. 1. - 384 с.

12. Муминов Х.А. Наследование некоторых хозяйственно-ценных признаков у

внутривидовых разновидностей хлопчатника и полученных на их основе F1-

растений. Современная биология и генетика (Международный научный

журнал), №1-2. Изд. ООО «Lesson press». 2022.- С. 71-77.

13. Мўминов Х.А. G.herbaceum L. туричи F1-ўсимликларида айрим қимматли

хўжалик белгиларининг ирсийланиши. Academic Research in Educational

Sciences (ARES). 2022. - Vol. 3 Issue: 3. - P. 1048-1057.

14. Мўминов Х.А., Эрназарова З.А., Ризаева С.М. G.herbaceum L. туричи

шакллари ҳамда F1-ўсимликларида битта кўсакдаги пахта вазнининг

ирсийланиши // Жаҳон андозаларига мос ғўза ва беда навларини яратиш

истиқболлари: Респ. ил.-амал. анж. тўп. - Тошкент, 2011. - Б. 123-126.

15. Орипов Р., Остонов С. Пахтачилик (Ғўза морфологияси, биологияси ва

ўстириш технологияси). Ўқув қўлланма - Самарқанд.-2005. 80 б.

16. Ризаева С.М., Абдуллаев А.А., Курязов З.Б., Эрназарова Д.К., Абдуллаев

Ал.А. Генетико-селекционный потенциал генофонда хлопчатника //

Ўсимликлар интродукцияси муаммолари ва истиқболлари. - IV Респ. ил.-

амал. конф. мат. - Тошкент, 2009. - С. 132-133.

17. Ризаева С.М., Клят В., Эрназарова З.А., Курязов З.Б., Эрназарова Д.К.,

Абдуллаев А.А. Изучение и сохранение мирового биоразнообразия

генофонда хлопчатника и аспекты практического использования // Ғўзанинг

дунёвий хилма-хиллиги генофонди- фундаментал ва амалий тадқиқотлар

асоси: Халқ. ил. анж. мат. - Тошкент, 2010. - С. 39-42.

18. Усманов С.А., Хударганов К.О., Абдиев Ф.Р., Аманов Б.Х. Изменчивость

хозяйственно-ценных признаков у межлинейных гибридов F4-6

тонковолокнистого хлопчатника G.barbadense L.// Путь науки

Международный научный журнал. - Волгоград. 2017.-№7. - С. 44-47.

19. Abdurakhmanov I.V. Role of genomic studies in boosting Vield / International

Cotton AdvisorV Board (ICAC): Cartagena.: Proceedings. - 2013. - P 7-22.

20. Abro S., Kandhro M.M., Laghari S., Arain M.A., Deho Z.A. Combining AbilitV

and Heterosis for Vield Contributing Traits in Upland Cotton (G.hirsutum L.). //

Journal BotanV. Pakistan. 2009. - №41. - P. 1769-1774.

21. Ali A.M., Ahmed O.M., Misaka B.C., Latif A.H., Elsiddiq K., Babiker E.A.

Characterization of cotton germplasm and its utilization in breeding for major

production constraints in Sudan // In: Cot. Prod. for the New Millennium: Proc. of

the World Cot. Res. Conf.-3 on.- A.Swanepoel (Eds), 9-13 March 2003, Cape

Town, S.Africa. - P. 18-21.

22. Amanov B., Muminov K., Samanov S., Abdiev F., Arslanov D., Tursunova N.

Cotton introgressive lines assessment through seed cotton yield and fiber quality

characteristics. Sabrao Journal of Breeding and Genetic. 2022, 54(2), pp. 321-330.

23. Bakhtiyar Amanov, Fozil Abdiev, Khasan Muminov, Jaloliddin Shavkiev, Feruza

Mamedova Valuable economic indicators among hybrids of peruvian cotton

genotypes.// Plant Cell Biotechnology and Molecular Biology, 2020. Vol. 21 Issue

67-68.- P. 35-46.

24. Dhamayanathi K.P.M., Manickam S., Rathinavel K. Genetic variability studies in

Gossypium barbadense L. genotVpes for seed cotton Vield and its Vield

components.// Electronic Journal of Plant Breeding. 2010. - №1. - Р. 961-965.

25. Ehtisham Shakeel Khokhar, Amir Shakeel, Muhammad Amir Maqbool,

Muhammad Waheed Anwar, Zoraiz Tanveer and Muhammad Fahad IrfanGenetic

Study of Cotton (Gossypium hirsutum L.) Genotepes for Different Agronomic,

Vield and Quality Traits.// Pakistan Journal of Agricultural Research. 2017. - №4.

- P. 363-372.

26. Eswari K.B., Dr. Sudheer Kumar S., Dr. Gopinath and Dr. Rao V.B. Genetic

variability heritability and genetic advance studies in cotton.// International Journal

of Development Research. 2016. - №1. - P. 104-109.27. Hidoyatova Diyora

Xamidulla qizi, G’aybullayev Alisher Ravshan o’g’li, Mo‘minov Hasan

Aliqulovich G.herbaceum L. turichi shakllarida sitoembriologik belgilarining

qiyosiy tahlili. Academic Research in Educational Sciences (ARES). 2023. - Vol. 4

Issue: 5. - P. 11-18.

27. Khajjidoni S.T., Hiremath K.G., Kadapa S.N., Goud J.V. Heterosis and combining

ability in G.herbaceum L and G.arboreum L. // Indian J. Agr. Sci., 1984. – Vol. 54.

– № 1. – P. 9-16.

28. Khasan Muminov, Ziroatkhon Ernazarova, Bakhtiyar Amanov Cluster analysis of

valuable economic traits in amphidiploid cotton hybrid plants.// Eurasian Journal of

Biosciences, 2020. Vol. 14 Issue 2.- P. 4973-4981.

29. Kulkarni V.N., Khadi B.M., Bisankoppa M.S., Hussain F.S., Narayanan K. Studies

on inter-genomic hybridization between A and B genomes of cotton and useful

genetic stocks for biotechnological studies // Book of Abst. of ICGI-2004. -

Hyderabad, India, 2004. - 10- 13 October. - P. 102-103.

30. Mohan Kumar N.V., Katageri I.S. Genetic variability and heritability study in F2

population of Gossypium barbadense L. Cotton for Vield and its Components.//

International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 2017. - №6. -

P. 975-983.

31. Muminov K., Amanov B., Buronov A., Tursunova N., Umirova L. Analysis of yield

and fiber quality traits in intraspecific and interspecific hybrids of cotton. Sabrao

Journal of Breeding and Genetics, 2023, 55(2), pp. 453-462.

32. Newaskar GS, Chimote VP, Mehetre SS, Jadhav SS. Interspecific hybridization in

Gossypium L.: characterization of progenies with different ploidy confirmed multigenomic backgrounds. Plant Breed. 2013; 132(2): 211-216.

10.1111/pbr.12031 - DOI.

33. Normurodov Sh.Sh., Muminov Kh.A. Spectrophotometric analysis of

photosynthetic pigments in Afro-Asian cotton species. Modern Biology and

Genetics (International scientific journal), №3-9. Publisher: «Lesson press» Ltd.

2024.- P. 80-86.

34. Normurodov Sh.Sh., Mo’minov H.A. G’o’za o’simligining xalq xo’jaligidagi

ahamiyati, tarixi va botanik tavsifi hamda ulardan foydalanilishi bo’yicha

tadqiqotlar tahlili. ҚарДУ хабарлари: илмий журнал.- Илмий-назарий, услубий

журнал: 2023.- Махсус сон (63).- Б. 98-103.

35. Wendel JF, Brubaker CL, Edward PA. Genetic diversity in Gossypium hirsutum

and the origin of upland cotton. American Journal of Botany. 1992; 79:1291–1310.

10.1002/j.1537-2197.1992.tb13734.x - DOI.

36. Wendel JF, Cronn RC. Polyploidy and the evolutionary history of cotton. Advances

in Agronomy. 2003; 78:139–186. 10.1016/S0065-2113(02)78004-8 - DOI.

37. Wu YX, Yang FH, Zhao XM, Yang WD. Identification of tetraploid mutants of

platycodon grandiflorus by colchicine induction. Caryologia. 2011; 64(3):343–349.

10.1080/00087114.2011.10589801 - DOI.

38. Yu XS, Chu BJ, Liu RE, Sun J, Brian Joseph Jones, Wang HZ, et al. Characteristics

of fertile somatic hybrids of G.hirsutum L. and G.trilobum generated via protoplast

fusion. Theoretical and Applied Genetics. 2012; 125(7):1503–1516.

10.1007/s00122-012-1929-0 - DOI - PubMed.

39. Zhang X, Zhai CJ, He LC, Guo Q, Zhang XG, Xu P, et al. Morphological,

cytological and molecular analyses of a synthetic hexaploid derived from an

interspecific hybrid between Gossypium hirsutum and Gossypium anomalum. The

Crop Journal. 2014; 2(5):272–277. https://doi.org/ 10.1016/j.cj.2014.06.009.

Published

2025-02-11

How to Cite

Normurodov Shaxzod Sharof o’g’li, & Narzqulov Dilshod Rajabboyevich. (2025). G’O’ZA O’SIMLIGINING XALQ XO’JALIGIDAGI AHAMIYATI, BOTANIK TAVSIFI HAMDA ULARDAN FOYDALANILISHI BO’YICHA TADQIQOTLAR TAHLILI . TADQIQOTLAR, 56(1), 109-116. https://journal-web.uz/index.php/07/article/view/1137

Similar Articles

11-20 of 291

You may also start an advanced similarity search for this article.