COVID-19 KASALLIGIDAN KEYINGI TURLI A’ZO VA TIZIMLARDAGI O‘ZGARISHLAR
Keywords:
COVID-19, postkovid sindromi, postkovid xolatlar, COVID-19 oqibatlari.Abstract
COVID-19 o‘tkir davri diagnostika va davosi yetarli darajada rivojlanganligiga qaramay, kasallikdan keyingi oqibatlar to‘g‘risidagi birlamchi ma’lumotlar faqatgina ilmiy adabiyotlarda ko‘rilmoqda. O‘tkir COVID-19 o‘tkazilgandan keyingi turli tuman xolatlarni Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti tomonidan “Postkovid holatlar” (PKH) terminini ishlatish taklif etildi. Sog‘liqni saqlashning birlamchi bo‘g‘inida bu borada nisbatan kam miqdordagi tadqiqotlar o‘tkazilgan, juda kam ishlar faqat postkovid sindromiga bag‘ishlangan. Xalqaro jurnallarda chop etilgan maqolalarni tahlil qilish va protokollar natijalariga ko‘ra, PKH turli tizimli, yurak qon-tomir, oshqozon-ichak, nevrologik va ruhiy o‘zgarish belgilari bilan xarakterlanadi. Bugungi kunda PKH keng qirraliligi xaqidagi mavjud tadqiqotlarning yoritilishi kamligi mazkur muammoning dolzarbligini belgilaydi. Sog‘liqni saqlash tizimida PKH ning davosi va profilaktikasiga optimal yondashuvni aniqlash uchun qo‘shimcha tekshiruvlar o‘tkazish lozimligini ko‘rsatadi.