АНДИЗ ВА ЗАНЖАБИЛНИНГ ГИПОГЛИКЕМИК ХУСУСИЯТИНИ ЎРГАНИШ ВА ХАЛҚ ТАБОБАТИДА ФОЙДАЛАНИШ.
Abstract
Муаммонинг долзарблиги. Қандли диабет (ҚД) дунёдаги энг кенг тарқалган эндокрин касалликдир. Халқаро Диабетик Федерациясининг (IDF Diabetes Atlas) маълумотларига кўра, 2019 йилда дунёда ҚД бўлган беморлар сони 470,2 миллион бўлган ва 2045 йилга келиб, 628.6 миллион одам диабетга чалинади. 2019 йил 1 январ холатига Ўзбекистонда ҚД билан хасталанган 230 610 та бемор рўйхатга олинган. Скрининг текшируви натиясига кўра, охириги 14 йил ичида Ўзбекситонда ҚД 2 турининг тарқалганлиги 1.6 марта ошган ва сўнгги маълумотларга кўра (2017 йил), 35 ёшдан ошганлар орасида бу кўрсатгич 7,9% ни ташкил этади. Асрлар давомида одамлар ва хайвонлар турли касалликларнинг олдини олиш ва даволаш учун инстинктив равишда ўсимликлардан фойдаланган. Сўнгги ўн йилликларда ўсимлик дори воситалари ва анъанавий тиббиётга қизиқиш кескин ошиб, “Табиатга қайтиш” трендининг бошланишига олиб келди. Шифобахш ўсимликлар яллиғланишга қарши, антиоксидант, ўсма ўсишига қарши, антивирал ва антимикробиал каби кенг терапевтик таъсирларга ега. Хозирги кунда замонавий дори воситаларининг 25% ўсимликлардан олинади, шифобахш ўсимликлар ва уларнинг биоактив бирикмалари, айниқса узоқ муддатли фойдаланишда, синтетик дориларга нисбатан хавфсизроқ ва соғломроқ алтернативлар сифатида қаралади . Аммо тахминларга кўра, фақат 15% ўсимлик турлари кимёвий таркиби бўйича ўрганилган ва тахминан 6% терапевтик таъсири бўйича тадқиқ қилинган.
